Codzienna higiena protezy. O higienie protezy mówimy w kontekście adaptacji do nowo otrzymanej protezy i codziennego jej mycia i używania. Co ważne proteza normuje funkcje układu pokarmowego i estetykę twarzy, ale z drugiej strony w początkowym okresie noszenia sprawia pacjentom wiele problemów.
Higiena protezy - adaptacja pacjenta do nowej protezy zebowej
Proteza zębowa jest ciałem obcym i adaptacja do niej nie jest dla nas łatwa. Dlatego też higiena protezy powinna być idealna. Sztywna i twarda płyta protezy zupełnie nie przystaje do delikatnej błony śluzowej naszej jamy ustnej. W chwili jej dopasowania w gabinecie stomatologicznym otrzymujemy uzupełnienie, do którego nasz organizm musi się przyzwyczaić i szereg wskazań od lekarza prowadzącego leczenie. Dlatego mówimy o okresie adaptacji pacjenta do protezy ruchomej. Czas przystosowywania się do nowego elementu w jamie ustnej jest rożny dla każdego pacjenta. Wynosi on od kilku dni do kilku miesięcy.
Adaptacja do protezy zębowej - pierwsze godziny po oddaniu protezy
Odczucie pacjentów, którzy opisują w pierwszych godzinach użytkowanie protez jest takie, jakby mieli pełno wszystkiego w buzi. Szczególnie źle znosimy zmniejszoną ilość miejsca język, który wcześniej nie był ograniczony przez łuki zębowe protezy. Dodatkowo irytuje nas zwiększone wydzielanie śliny, związane z obecnością ciała obcego, oraz częsty odruch połykania. To z kolei u osób wrażliwych może aktywować odruch wymiotny. Obecność nowej protezy wywołuje niekiedy zaburzeniem czucia smaku i temperatury połykanych pokarmów. Również nasza wymowa może ulec pogorszeniu. Zauważamy u siebie szeleszczenie i seplenienie w trakcie rozmowy. Ponadto pojawiają się u nas już na samym początku kłopoty z jedzeniem i rozdrabnianiem pokarmów.
Zalecenia po oddaniu protezy zębowej
Jest kilka zaleceń po oddaniu protezy, które przekazuje lekarz pacjentowi. Pomagają one przystosować się w możliwie szybko do nowo użytkowanych protez.
JAK ZROBIĆ BY ADAPTACJA DO PROTEZY ZĘBOWEJ BYŁA SZYBKA ?
Po pierwsze dobra higiena protezy wiąże się ze sposobem jej użytkowania w ciągu dnia. Staramy się nowe uzupełnienia nosić przez całą dobę. Im dłużej je nosimy tym szybciej postępuje proces adaptacji do protezy. W miarę jednak możliwości powinniśmy ją ściągnąć i oczyścić szczególnie zaraz po posiłkach. Robimy to obowiązkowo rano i wieczorem. Trzeba nam wiedzieć, że do nowych uzupełnień musi się przyzwyczaić nasza śluzówka, ale i także układ nerwowy oraz mięśniowy. Ma to szczególnie znaczenie dla języka, który ograniczany przez brzegi protezy znajduje się w niekomfortowej sytuacji.
PROBLEMY I NAUKA JEDZENIA Z PROTEZAMI. ŚLINOTOK PRZY NOWEJ PROTEZIE JAK SOBIE Z NIM PORADZIĆ ?
Po drugie dobra higiena protezy jest związana z rodzajem pokarmów, które w trakcie adaptacji spożywamy. Powinny one mieć konsystencję miękką. Stopniowo, z biegiem czasu w miarę przyzwyczajania się do protezy włączamy do diety coraz to twardsze posiłki. Ponadto jeśli mamy protezy całkowite, odgryzamy i rozdrabniamy jedzenie zębami bocznymi. Dodatkowo unikamy pokarmów kwaśnych, które stymulują wydzielanie śliny przez gruczoły jamy ustnej.
JAK ZLIKWIDOWAĆ ODRUCH WYMIOTNY WYWOŁANY PRZEZ PROTEZĘ ZĘBOWĄ?
Po trzecie proteza zębowa może wywoływać u nas odruch wymiotny. Staramy się więc spokojnie i głęboko oddychać. Przy nasilonym odruchu czasowo wyciągamy protezę, ale później znowu ją zakładamy. Podczas wizyty kontrolnej należy sprawdzić wspólnie z lekarzem prowadzącym leczenie, czy płyta protezy nie jest za długa. Ponadto analizujemy czy istnieje możliwość jej ograniczenia. W wypadku szczególnie protez całkowitych szukamy kompromisu pomiędzy dobrą adhezją do śluzówki, a ograniczeniem do minimum istniejącego u nas wszystkich odruchu wymiotnego. Dlatego też, na etapie planowania polecam pacjentom wybór protezy, która mam możliwość ograniczenia płyty. Szczególnie polecam protezy szkieletowe.
JAK WYELIMINOWAĆ KŁOPOTY Z WYMOWĄ?
Po czwarte wraz z oddaniem do użytku nowej protezy zębowej zmienia się nasza wymowa. Za prawidłową artykulację odpowiadają głównie zęby przednie. Zasadnicze znaczenie ma ich brak lub obecność, ale nie bez znaczenia jest również ich kształt i wielkość. To wszystko zmienia się wraz z oddaniem do użytku nowej protezy. Opory jakie napotyka powietrze, które wydychamy podczas mówienia wpływa na jakość naszej wymowy. Dodatkowo na to wszystko, nakłada się brak adaptacji do nowego uzupełnienia ze strony warg i pliczków oraz języka. W efekcie nasza mowa ulega ona zniekształceniu. Staje się niewyraźna i szeleszcząca. Mamy problemy ze zgłoskami sz i cz. Pomaga na to ćwiczenie wymowy. Dlatego też, polecamy czytanie książek, albo artykułów w gazetach na głos.
KIEDY USTĄPIĄ ZABURZENIA CZUCIA SMAKU I TEMPERATURY?
Po piąte to zaczynające się po oddaniu protezy problemy z czuciem smaku i czuciem temperatury pokarmów. Proteza górna bardzo często przykrywa pola błony śluzowej, w których występują receptory smakowe. Zaburza również czucie temperatury pokarmów. Niestety nie zawsze udaje się ten problem obejść. Z jednej strony pozostaje przyrządzanie potraw o bardziej wyrazistym smaku, ale z drugiej tak jak powyżej polecam protezy szkieletowe. Dlatego też, na etapie planu leczenia, do rozważenia jest zastosowanie implantów, które doskonale mocują protezę do podłoża i równocześnie pozwalają ograniczyć jej zasięg.
CZY OBTARCIA PRZEZ PROTEZY TO NORMA?
Po szóste, dobra higiena protezy to dbanie o nasze śluzówki. Protezy, szczególnie te osiadające powodują bardzo często powstawanie odleżyn i obtarć błony śluzowej dziąseł, warg, policzków i języka. Dlatego też starajmy się dobrze oczyszczać protezę z resztek pokarmu. Najważniejsze jednak są w pierwszym okresie adaptacji, wizyty kontrolne w gabinecie calem korekty brzegów protezy i równomiernego rozmieszczenia stref nacisku na podłoże. We własnym zakresie w domu stosujemy żele i pasty o działaniu znieczulającym i gojącym. Polecam Solcoseryl pastę stomatologiczną.
Higiena protezy zębowej i wizyty kontrolne
Leczenie protetyczne nie kończy się w momencie oddania pacjentowi gotowej protezy. To dopiero jego pierwsza część i to ta łatwiejsza dla pacjenta. Druga część to adaptacja do nowych protez. Kontrola zawsze odbywa się w gabinecie stomatologicznym, kiedy to pacjent podaje wszystkie dolegliwości, jakie pojawiły od ostatniej wizyty. Staramy się w miarę możliwości wszystkie je wyeliminować, albo złagodzić. Między innymi na podstawie informacji od pacjenta lekarz dokonuje zmian w konstrukcji protezy. Dodatkowo, powierzchnia i brzegi protezy są bardzo dokładnie sprawdzane. Wszystkie miejsca, gdzie płyta protezy okazała się za długa zostają przyszlifowane. Korygowane są protezy także w zwarciu i artykulacji. Zwracamy uwagę na równomierne rozłożenie sił żucia i bezkolizyjne ruchy przednio-tylne i boczne protezy.
Musimy pamiętać, że szczególnie protezy akrylowe na skutek podatności naszej błony śluzowej mają tendencje do osiadania na podłożu, na które zostały zaprojektowane. Nie jest to ruch równomierny i do tego rozłożony w czasie. Stąd cały proces adaptacji może trwać od kilku dni, do kilku miesięcy i wymaga wielu wizyt kontrolnych. Podczas kontroli oceniamy także, czy higiena protezy jest prawidłowa. W razie konieczności udzielamy pacjentowi dodatkowych porad.
Higiena protezy na co dzień. Jak dbać o protezy ruchome?
Poniżej znajdziecie państwo informacje i zalecenia codziennej higieny protezy akrylowej i szkieletowej. Polecamy również środki do dezynfekcji ruchomych protez zębowych. Możemy dopasować procedurę mycia protez do indywidualnych potrzeb każdego z was.
- Protezę akrylową czy protezę szkieletową myjemy co najmniej 2 razy dziennie. Najlepiej jednak jest umyć protezę po każdym posiłku.
- Do mycia służy specjalna szczoteczka do protez. Szczoteczka ta posiada dwie główki o różnym kształcie włosia.
- Czas mycia protezy wynosi średnio ok 3 min.
- Należy dokładnie oczyścić całą powierzchnię. Szczególnie dokładnie myjemy powierzchnię dośluzówkową i okolice zębów
- W zastępstwie możemy użyć szczoteczki do mycia rąk lub zwykłej szczoteczki do zębów z miękkim włosiem.
- Jeżeli nie mamy pod ręką szczoteczki przemywamy powierzchnie protezy bieżącą lekko ciepłą wodą.
- Do czyszczenia powierzchni protezy najlepiej stosować płyn do mycia naczyń lub zwykle mydło na zmianę z pastą do zębów. Dodatkowo po wymyciu należy dobrze protezę pod bieżącą letnią wodą wypłukać.
- Nie stosujemy do czyszczenia samej pasty do zębów. Szczególnie pasty z dużą zawartością środków ściernych. Powoduje to zmatowienie powierzchni protezy i sprzyja odkładaniu się osadu.
- Niektóre firmy (np. Protefix, Corega) oferują tabletki lub proszki do oczyszczania ruchomych protez zębowych. Można je stosować jak najbardziej, ale polecam to robić co kilka dni.
Jak pielęgnować i czyścić protezę. Higiena protezy zębowej
Jest kilka podstawowych zasad, które dobrze jest przestrzegać, aby higiena protezy zębowej i użytkowanie było jak najlepsze. Pozwalają one w dobrym stanie zachować zarówno protezy, jak i nasze śluzówki. Poniżej podajemy te najważniejsze dla nas.
- Protezy nie przechowujemy w nocy w szklance z wodą. Po umyciu najlepiej jest odłożyć w suche miejsce. Takie postępowanie zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, szczególnie grzybów z rodziny candida i w następstwie zapaleniom błony śluzowej.
- Jeśli wyciągniemy protezę na kilka godzin dziennie pozwalamy odpocząć błonie śluzowej. Poprawia to jej stan i zapobiega stanom zapalnym.
- W trakcie mycia protezy bardzo polecam przepłukanie jamy ustnej płukanką z chloheksydyną ( np. Eludril, Corsodyl). Łagodzą stany zapalne śluzówki i przyzębia. Zmniejszają ilość bakterii w jamie ustnej i zapobiegają ich namnażaniu.
- Mniej więcej co dwa tygodnie polecam zanurzenie protezy na kilka godzin w roztworze wody utlenionej. Podajemy łyżkę wody utlenionej na szklankę chłodnej przegotowanej wody i w takich warunkach pozostawiamy protezy.
- Podobne odkażanie wykonujemy codziennie gdy mamy u siebie do czynienia z opryszczką, aftami, czy stanami zapalnymi gardła.
- Wszystkie osady w postaci kamienia muszą być regularnie usuwane. Nie wykonujemy tego na własną rękę. Ponadto twardy osad powinien zostać usunięty przez specjalistę.
- Osoby, które mają problemy z oczyszczaniem protez mogą posłużyć się ultradźwiękową lub soniczną myjką do protez, która jest dostępna w specjalistycznych sklepach.
- Protezy nie wolno na własną rękę naprawiać. Nie wolno stosować klejów cjanoakrylowych tzw. „kropelek”. Mają one działanie toksyczne na śluzówkę i cały organizm.
- Proteza powinna być wymieniana co 5 lat
Serdecznie zapraszamy do naszych przychodni stomatologicznych ARTDENT w Brzesku i Bochni. Prowadzimy specjalistyczne leczenie protetyczne. Zaplanujemy i wykonamy dla Ciebie i twoich bliskich nowe protezy i inne uzupełnienia protetyczne. Zapewniamy także szeroką pomoc w czasie adaptacji do protez zębowych.
