Zapalenie miazgi zęba. Zgorzel zęba leczenie. Brzesko Bochni

Zgorzel i zapalenie miazgi zęba. Przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie miazgi zęba jest procesem dynamicznym, toczącym się w miękkich tkankach zęba.

Zmiany zapalne mogą obejmować swym zasięgiem całość miazgi lub jej fragment. W związku z tym możemy mówić o zapaleniu miazgi odwracalnym i nieodwracalnym. Z kolei ze względu na przebieg procesu zapalnego, zapalenie miazgi dzielimy na ostre i przewlekłe. W każdym przypadku wymaga ono leczenia. Co powinien wiedzieć każdy pacjent gabinetu stomatologicznego, który zmaga się z tą bolesną przypadłością?

 

Przyczyny zapalenia miazgi zęba

Najczęstszą przyczyną zapalenia miazgi zęba jest próchnica. Bakterie, które ją wywołują niszczą twarde tkanki zęba drążąc w kierunku komory zęba, gdzie zlokalizowana jest miazga zęba. Oddziaływania samych bakterii, a przede wszystkim ich produktów przemiany materii, uszkadzają miazgę wywołując zapalenie miazgi zęba. Do innych czynników wywołujących zapalenie miazgi zęba zaliczyć trzeba także urazy mechaniczne, zarówno te ostre, jak i przewlekłe oraz czynniki chemiczne i fizyczne.

 

Odwracalne zapalenie miazgi zęba

Odwracalne zapalenie miazgi zęba objawia się w następujący sposób: pojawiają się krótkie bodźcowe bóle na zimne, ciepłe, słodkie i kwaśne pokarmy. Jeśli nic z tym nie robimy i ząb nie jest leczony, to w dalszej kolejności bóle bodźcowe stają się silniejsze i trwają dłużej. Na tym etapie bardzo ważne jest, abyśmy zgłosili się na wizytę jak najszybciej u swojego lekarza dentysty. Przyczyna dolegliwości musi zostać zdiagnozowana i jak najszybciej wyleczona.

Dzięki nowoczesnym metodom i materiałom jesteśmy w stanie utrzymać żywą miazgę i nie leczyć zęba kanałowo. Są już obecne i stosowane w stomatologii materiały, które dzięki swoim składnikom pobudzają miazgę zęba do regeneracji i produkcji nowej tkanki zębinowej. Jest to niezwykle z tego względu, że wcześniejsze próby leczenia początkowej fazy zapalenia miazgi kończyły się niepowodzeniem. Powodem była specyficzna morfologia i budowa tkanek zębowych.

Nieodwracalne zapalenie miazgi zęba

 

Objawem jest ból ciągły, nasilający się nocą. Ząb jest bolesny na dotyk i nagryzanie. Mamy uczucie jakby się wysunął z zębodołu. Ból nie ogranicza się już tylko do zęba, ale promieniuje na tkanki okoliczne. Ból zęba nasila się szczególnie wieczorem i w porze nocnej. Po ułożeniu się w pozycji horyzontalnej wzmaga się. Normalny sen nie jest możliwy. Ulgę przynosi nam pozycja siedząca, oraz zimna woda i zimne okłady. Konieczna jest wizyta u stomatologa i leczenie endodontyczne zęba. Leczenie zapalenia miazgi opisałem poniżej.

Martwica miazgi zęba

Martwica miazgi zęba to stan, gdy ząb powoli obumiera. Jeśli przetrzymamy ostre zapalenie miazgi, uspokoimy go farmakologicznie, przejdzie ono w stadium przewlekłe a następnie w martwicę miazgi. Zamiera krążenie w komorze zęba i kanałach korzeniowych. W rezultacie jest brak odżywiania i utlenowania komórek miazgi, ich uszkodzenie i obumieranie.
Objawy martwicy miazgi nie są charakterystyczne. Martwica miazgi zęba najczęściej nie daje żadnych dolegliwości. Dlatego też nie odczuwamy bólu bodźcowego na zimno, ciepło, słodkie, albo jest on bardzo słaby.

Taka sytuacja, gdy ząb nie ma możliwości naprawy uszkodzeń, sprzyja dalszej ekspansji bakterii i prowadzi do kolejnego etapu czyli zgorzeli miazgi. W rezultacie  leczenie kanałowe zęba, jest leczeniem z wyboru martwicy miazgi.

Zgorzel miazgi zęba

Zgorzel miazgi zęba jest to stan bakteryjny związany z obumieraniem i rozpadem składników organicznych miazgi. Może przebiegać powoli bezobjawowo albo też dynamicznie charakteryzując się silnymi dolegliwościami bólowymi. W stadium ostrym ząb boli cały czas. Środki przeciwbólowe albo nie działają wcale albo bardzo krótko. Ból zęba nasila się przy dotyku, czy nagryzaniu. Ząb może być lekko rozchwiany, a w jego okolicy czujemy silny ból. Dodatkowo ból może promieniować w zależności od lokalizacji w kierunku oka, skroni lub ucha.

Jak leczyć zgorzel miazgi zęba?

Leczenie zgorzeli miazgi zęba polega na usunięciu rozpadłej miazgi z systemu korzeniowego, opracowaniu mechanicznym i chemicznym kanałów i komory zęba, oraz bardzo szczelnym ich wypełnieniu. Na koniec  wzmacniamy i odbudowujemy koronę zęba. Technika opracowania podobna jak przy leczeniu zapalenia miazgi zęba. Opisałem ją poniżej.
Jeśli leczenie endodontyczne zgorzeli miazgi nie jest możliwe usuwamy zęba. Dodatkowo, po okresie gojenia planujemy leczenie protetyczne, bądź leczenie implantologiczne.

Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych

Nieleczone zgorzelinowe zmiany w kanałach korzeniowych lub pozostawione w jamie ustnej nieusunięte korzenie zębów będą przyczyną powstawania zmian okołowierzchołkowych. Zmiany te zlokalizowane są już poza zębem. Powodują niszczenie kości otaczającej ząb, jak i mogą naciekać inne okoliczne tkanki, prowadząc w efekcie do utraty zęba.

Zapalenie miazgi, martwica,zgorzel miazgi, zmiany okołowierzchołkowe są źródłem i jedną z przyczyn choroby odogniskowej.

Leczenie kanałowe zapalenia miazgi zęba

Obecnie leczenie kanałowe nieodwracalnego zapalenia miazgi zęba jest jedynym sposobem wyleczenia schorzenia i uratowania zęba. Leczenie może odbywać jednoczasowo z równoczesnym usunięciem miazgi, opracowaniem i wypełnieniem kanałów albo dwuczasowo, gdzie w pierwszym etapie dewitalizujemy miazgę zęba, a w drugim prowadzimy procedurę identycznie jak w leczeniu jednoczasowym.

W pierwszym etapie leczenia jednoczasowego, po znieczuleniu, opracowujemy ubytek i usuwamy masy próchnicowe. Następnie odbudowujemy ściany boczne zęba i izolujemy zęba od jamy ustnej pacjenta. Potem otwieramy komorę zęba, odsłaniamy miazgę i usuwamy ją z części komorowej. Dalej określamy położenie ujść kanałów korzeniowych, które następnie poszerzamy. 

W drugim etapie opracowujemy, tzn. poszerzamy i płuczemy kanały korzeniowe, przy okazji usuwając z nich miazgę zęba na całej długości. Wszystkie zabiegi są kontrolowane endometrem i radiologicznie. 

W trzecim etapie wypełniamy szczelnie system kanałowy zęba i wejścia do kanałów. Dodatkowo mając przygotowany zrąb korony, wzmacniamy i odbudowujemy struktury naddziąsłowe. Modelowanie i polerowanie wypełnienia kończy leczenie kanałowe zapalenia miazgi zęba.

Leczenie zapalenia miazgi w ciąży

Jak postępować, gdy spotkało nas zapalenie miazgi zęba w ciąży? Jest to bardzo istotne, aby szybko wychwytywać wszelkie symptomy rozwijającego się zapalenia miazgi u kobiet spodziewających się dziecka. Staramy się usunąć wszystkie ubytki próchnicowe i uzyskać sanację jamy ustnej jeszcze przed rozwiązaniem ciąży. W pierwszej kolejności leczymy próchnicę głęboką i te ubytki, które mogą być przyczyną powstania zapalenia miazgi zęba. 

Aktywne zapobieganie w głębokich ubytkach próchnicowych polega na jego opracowaniu i zastosowaniu materiałów na bazie MTA (Biodentine Septodont). Materiały na bazie MTA pobudzają tkanki zęba do procesów naprawczych. Dlatego też stosujemy je w próchnicy głębokiej i początkowym stadium zapalenia. Kobiety w ciąży, u których stwierdzamy zapalenie miazgi, martwicę, czy zgorzel zęba znajdują się w bardzo szczególnej sytuacji. Zdarzenie bowiem dotyka nie tylko matkę, ale i jej nienarodzone dziecko. Dlatego decyzja o rozpoczęciu prawidłowego leczenia powinna być podjęta naprawdę szybko. Rozwinięcie tego tematu znajdziecie w naszym artykule:

Leczenie kanałowe zęba. Leczenie kanałowe w ciąży

Pytania pacjentów

Zapalenie miazgi zęba. Jak uśmierzyć ból?

Wielu pacjentów zastanawia się, jak szybko i skutecznie uśmierzyć ból zęba przy zapaleniu miazgi? Po pierwsze, przy zapaleniu miazgi zęba sięgamy po środki przeciwbólowe. Polecam Ibuprofen, Ibuprom, Nurofen, Nimesil. Przy bardzo silnym bólu potrzebujemy mocniejszy Ketonal. Trudno polecić konkretny lek ze względu na to, że odczuwanie bólu jest sprawą bardzo indywidualną. Ponadto każdy z nas inaczej także reaguje na poszczególne środki znieczulające.


Po drugie, bardzo szybko kontaktujemy się ze swoim lekarzem dentystą i umawiamy w trybie natychmiastowym na wizytę w gabinecie stomatologicznym. Jest to główne wskazanie i postępowanie. Środki przeciwbólowe działają krótko i bardzo szybko ból zęba powraca. Aby uśmierzyć ból przy zapaleniu miazgi zęba, wskazane jest otwarcie komory zęba i rozpoczęcie leczenia kanałowego. Tylko takie postępowanie spowoduje zanikanie dolegliwości bólowych.

Jakie są domowe sposoby na zapalenie miazgi zęba?

Leczenie domowe zapalenia miazgi zęba ogranicza się do przyjmowania środków przeciwbólowych. Pomaga również zimny okład na policzek okolicy bolącego zęba. Ponadto skuteczne jest, choć bardzo krótkotrwale pomaga, płukanie zimną wodą. Niestety wszystkie te metody są tylko doraźne i działają chwilowo. Efekt jest taki, że nawet dotyk językiem sprawia silny ból. Nie mamy możliwości domowym sposobem znieczulić zęba, ani wykonać trepanacji, nie mówiąc o udrożnieniu kanałów. Dlatego jedyny możliwy wariant, to opracowanie zęba w znieczuleniu w gabinecie stomatologicznym.

Jaki antybiotyk pomaga przy zapaleniu miazgi zęba?

Niestety na etapie zapalenia miazgi zęba antybiotyk nie działa. Po pierwsze, ze względu na uszkodzenie i zaciśnięcie naczyń w obrębie miazgi zęba nie może dostać w obszar zapalny. Po drugie, okres jego działania zaczyna się dopiero po kilku godzinach. Dlatego też nie ma wskazań do przyjmowania antybiotyku przy zapaleniu miazgi zęba.

Zapalenie miazgi zęba po plombowaniu

Jeśli pojawiają się objawy zapalenia miazgi zęba po plombowaniu, należy z powrotem udać się do swojego lekarza stomatologa. Takie dolegliwości jak ból ciągły, bolesność przy opuku i nagryzaniu, ból pulsujący, który jest łagodzony przez zimną wodę, wskazują nam na nieodwracalne zapalenie miazgi. Zdarza się i to nierzadko, że zaostrzenie albo ostry stan zapalny miazgi zęba objawia się po założeniu wypełnienia. Jest to związane z tym, że próchnica penetrując zęba w kierunku jego miazgi tworzy wolną przestrzeń. Przez ubytek mogą z komory zęba po jej uszkodzeniu wypływać swobodnie wysięki zapalne. Dlatego też przy wolno toczącej się próchnicy i małej wrażliwości zębów pacjent często nie zauważa albo lekceważy lekkie dolegliwości bólowe i toczące się w miazdze zęba zapalenie.

Lekarz zawsze bada dno ubytku, jednak znalezienie próchnicowej perforacji komory nie zawsze jest możliwe. Zamknięcie szczelne wypełnieniem odpływu wysięku zapalnego, w bardzo krótkim czasie powoduje wzrost ciśnienia osmotycznego w tkankach komory zęba i powoduje powstanie dolegliwości jakie opisałem wyżej. Ponadto samo opracowanie głębokiego ubytku próchnicowego i jego wypełnienie przy bardzo cienkiej warstwie zębiny, może także spowodować podrażnienie miazgi i następnie zmiany zapalne miazgi zęba. Z czym niestety musimy również się liczyć. 

Chciałbym podkreślić, że za zapalenie miazgi zęba odpowiada w dziewięćdziesięciu paru procentach przypadków nieleczona głęboka próchnica zęba. W konsekwencji założenie wypełnienia do opracowanego ubytku tylko obnaża istniejący już stan zapalny w miazdze zęba. Dlatego też, tak ważna jest ciągła profilaktyka próchnicowa, aby nie dochodziło do takich trudnych dla pacjenta sytuacji.

Jakie są powikłania zgorzeli miazgi zęba?

Powikłania zgorzeli miazgi zęba mogą być miejscowe i ogólnoustrojowe.
Te miejscowe dotykają tkanek okolicznych i samego zęba. Forma łagodna może mieć postać stanu zapalnego, ograniczonego w kości lub rozlanego niszczącego inne tkanki. Postać ostra przebiega z dużymi dolegliwościami bólowymi miejscowym obrzękiem i rozchwianiem zębów. Ponadto do powikłań miejscowych zgorzeli miazgi zaliczyć należy oczywiście utratę zęba.

Powikłania ogólne zgorzeli miazgi to: złe samopoczucie, rozbicie, gorączka, spadek odporności organizmu, nadkażenia wirusowe i grzybicze, bakteriemia. Długofalowo choroba odogniskowa i schorzenia reumatoidalne.

Jaki antybiotyk na zgorzel miazgi zęba?

W ostrej formie powikłań zgorzeli miazgi jesteśmy zmuszeni podać antybiotyk. Najczęściej jest to Clindamycyna tabletki w dawce 600 mg podawana co 12 godzin. Czasem podajemy Amoxycylinę tabletki w dawce 1000 mg co 12 godzin. Ponadto w poważniejszych przypadkach te antybiotyki kojarzymy ze sobą lub innymi innymi lekami np. z Metronidazolem. Dzieci otrzymują odpowiednio mniejsze dawki. Dodatkowo antybiotyki mogą być podawane w formie zawiesiny.

Bądźmy świadomi, że im później nastąpi rozpoznanie i zostanie podjęte leczenie zapalenia, czy też zgorzeli miazgi zęba, tym poważniejsze będą ich konsekwencje zdrowotne. Z tego względu przy wystąpieniu pierwszych objawów należy niezwłocznie udać się gabinetu stomatologicznego i skorzystać z pomocy specjalistów (osoby z Małopolski zapraszamy serdecznie do odwiedzin naszych poradni w Brzesku i Bochni).

Podobne tematy: